Ethereum ekosisteminin denge ve tutarlılık zorlukları

Ethereum ekosistemi önemli bir yönetişim zorluğuyla karşı karşıya: merkeziyetsizlik ile işbirliği arasında nasıl bir denge sağlanır. Bu ekosistemin avantajı, istemci ekipleri, araştırmacılar, ikinci katman ağ ekipleri, uygulama geliştiricileri ve yerel topluluk organizasyonları gibi geniş bir katılımcı yelpazesine sahip olmaktır. Hepsi, Ethereum'un geleceği için kendi vizyonlarına doğru çaba sarf ediyor. Ana zorluk, tüm projelerin uyumlu bir Ethereum ekosistemi inşa etmesini sağlamak, birçok uyumsuz bağımsız alanın oluşumunu önlemektir.

Bu zorlukla başa çıkmak için birçok kişi "Ethereum tutarlılığı" kavramını ortaya atmıştır. Bu, değerler, teknoloji ve ekonomik açıdan bir tutarlılığı içerebilir. Ancak, bu kavram geçmişte yeterince net tanımlanmamıştır ve toplumsal düzeyde kontrol riski doğurabilir. Eğer tutarlılık yalnızca belirli bir grupla ilişkiyi sürdürmek anlamına geliyorsa, o zaman bu kavramın bir anlamı kalmaz.

Bu sorunu çözmek için, tutarlılık kavramını somutlaştırmalı ve onu belirli göstergelerle ölçülebilen özelliklere ayırmalıyız. Herkesin standartları farklı olabilir ve göstergeler zamanla değişebilir, ancak bazı sağlam başlangıç noktalarımız var:

1. Açık kaynak: Bu noktanın değeri, kodun güvenliği sağlamak için incelenebilmesi ve daha önemlisi, özel kilitleme riskinin azaltılmasıdır; bu, üçüncü tarafların izin almadan geliştirme yapmasına olanak tanır. Ekosistemin bağımlı olduğu temel altyapı bileşenleri tamamen açık kaynak olmalıdır.

2. Açık standartlar: Ethereum ekosistemi ile etkileşim sağlamak için mevcut veya geliştirilen açık standartlar üzerine inşa etmeye çalışın. Mevcut standartlar ihtiyaçları karşılamıyorsa, yeni standartlar oluşturmak için diğerleriyle işbirliği yapın.

3. Merkeziyetsizlik ve güvenlik: Güven noktalarını, denetim açıklarını ve merkezi altyapıya olan bağımlılığı en aza indirin. "Testi geçme" ve iç saldırı testleri ile değerlendirilebilir.

4. Pozitif Etki: Projenin başarısı, tüm Ethereum topluluğunun faydalanmasını sağlamalı ve hatta daha geniş dünyada olumlu bir etki yaratmalıdır. Örneğin, ETH'yi token olarak kullanmak, açık kaynak teknolojisine katkıda bulunmak, kârın bir kısmını kamu ürünlerine ayırma taahhüdü gibi.

Bu standartlar tüm projeler için geçerli değildir, farklı proje türleri farklı göstergelere ihtiyaç duyabilir. Öncelikler zamanla değişebilir. Örneğin, iki yıl önce Rollup için "eğitim döngüsü" kabul edilebilirken, şimdi daha yüksek standartlara mümkün olan en kısa sürede ulaşmamız gerekiyor.

İdeal durumda, bu standartları karşılama açısından çeşitli projelerin performansını izlemek için L2beat gibi daha fazla varlığın ortaya çıkmasını umuyoruz. Projeler, yalnızca "doğru arkadaşlar" edinmek yerine, açık ve anlaşılır standartlara göre tutarlılık sağlamak için rekabet etmelidir.

Bu yöntem, Ethereum Vakfı ve tarafsız kalmayı isteyen diğer kuruluşlar için daha net bir karar verme çerçevesi sunmakta ve hangi projeleri destekleyecekleri ve kullanacaklarını seçmelerine yardımcı olmaktadır. Her kuruluş ve birey, kendi yargılarına göre en çok önem verdikleri kriterleri belirleyebilir ve buna göre projeleri seçebilir.

"Başarı"nın tanımını netleştirerek daha adil ve kapsayıcı bir elit yönetim sağlayabiliriz. "Denetçileri kim denetleyecek?" endişesi için en iyi çözüm, tüm etki sahibi kişilerin kusursuz olmasını ummak yerine, merkeziyetsizlik gibi kanıtlanmış teknolojiler aracılığıyla sağlanmalıdır.

Eğer tutarlılığın farklı yönlerini daha da netleştirebilir ve aynı zamanda gücü tek bir "denetleyici" elinde toplamaktan kaçınabilirsek, bu kavramı daha etkili hale getirebiliriz ve Ethereum ekosisteminin adalet ve kapsayıcılık ilkelerine uygun hale getirebiliriz.